Polecenia linux
Zarządzanie plikami i systemem plików:
cat - wypisywanie i łączenie plików
chattr - ustawianie dodatkowych atrybutów dla systemów plików ext2/ext3
chgrp - zmiana grupy pliku
chmod - zmiana praw dostępu do pliku
chown - zmiana właściciela/grupy pliku
cd - zmiana bieżącego katalogu, użyty bez argumentów powraca do katalogu domowego
cp - kopiowanie plików
df - wypisywanie wolnej przestrzeni zamontowanych systemów plików
du - wyświetla ilość miejsca zajmowanego przez pliki/katalogi
file - ustalanie typu danych zawartych w pliku find – przeszukiwanie systemu plików
fsck - sprawdzanie integralności systemu plików
getfacl - odczytuje prawa dostępu z list ACL
ln - tworzenie dowiązań twardych i symbolicznych (patrz niżej)
lndir - tworzenie dowiązań do wszystkich plików w katalogu
ls - listowanie zawartości katalogu
lsof - wyświetlanie listy otwartych plików, oraz używających ich programów
mkdir - tworzenie katalogów
mkfifo - tworzenie kolejek
mount - montowanie urządzeń/zasobów w systemie plików (patrz niżej)
mv - przenoszenie/zmiana nazwy pliku
pwd - wydruk aktualnego katalogu
rcp - transfer plików na zdalny host
rm - usuwanie plików
rm -r katalog - usuwa cały katalog
rmdir - usuwanie katalogów
scp - transfer plików bezpiecznym kanałem, SSH, na zdalny host
setfacl - ustawia prawa dostępu list ACL
split - dzielenie pliku na kawałki
touch - zamiana daty ostatniej modyfikacji, lub dostępu do pliku bądź utworzenie pustego pliku
umount - odmontowanie zasobu z systemu plików (patrz mount)
unlink - wywołanie systemowe, usuwanie pliku lub katalogu
Zarządzanie procesami:
anacron - wykonanie polecenia raz na jakiś czas
at - jednorazowe wykonywanie polecenia w określonym czasie
chroot - uruchomienie programu ze zmienionym katalogiem głównym
cron - regularne uruchamianie programów w określonym czasie
fg - przeniesienie procesu uruchomionego w tle na pierwszy plan
kill - przekazanie sygnału do procesu (domyślnie usunięcie wskazanego procesu)
killall - zakończenie wykonywania wszystkich procesów o podanej nazwie
ps - pobieranie informacji o aktywnych procesach
top - wyświetla najważniejsze procesy
watch - monitorowanie wyniku polecenia
Zarządzanie użytkownikami i systemem:
halt - zatrzymywanie systemu
passwd - zmiana hasła
su - logowanie na konto innego użytkownika (patrz niżej)
sudo - uruchomienia aplikacji z uprawnieniami root (min. dystrybucje Debian, Ubuntu)
useradd lub adduser - dodaje nowego użytkownika
w – podobnie jak who, jednak zawiera więcej informacji
who - wypisanie listy zalogowanych użytkowników wraz z dodatkowymi informacjami o nich
whoami - pokazuje bieżący efektywny uid, czyli identyfikator użytkownika, z którego prawami działamy
Przetwarzanie tekstu:
grep - wypisywanie linii pasujących do wzorca
head - wypisanie pierwszych 10 linijek tekstu
more - rozwinięcie o sterowanie strumieniem
tail - wypisanie ostatnich 10 linijek tekstu, także używane w diagnostyce (patrz niżej)
tee - wypisywanie danych wejściowych na standardowe wyjście i do dowolnej liczby plików
vi - edycja plików tekstowych
Programowanie w shelu:
echo - druk na standardowe wyjście
printf - bardziej rozbudowane polecenie drukujące na standardowe wyjście.
test - sprawdzanie typów plików i porównywanie wartości
Inne: (polecenia ale bardzo często przydatne np. w skryptach)
clear - wyczyszczenie konsoli/terminala
mail - zarządzanie pocztą man – podręcznik elektroniczny
startx - uruchomienie środowiska X Window System
Operatory: (powłoka bash)
&& - wykonaj jeśli poprzednie polecenie zakończyło się sukcesem, np. `./configure && make bzImage`
; - bezwzględne wykonanie, np. `clear ; echo -e "Fajnie!"`
> - przekierowanie standardowego wyjścia (czyli to co program wypisze w konsoli) do pliku, np. `cat /proc/cpuinfo > ~/cpuinfo.txt`
< - przekierowanie do standardowego wejścia, np. `cat < /proc/cpuinfo`, jednak w efekcie to to samo co `cat /proc/cpuinfo` (w pierwszym przypadku dane wejściowe to plik skierowany na standardowe wejście, w drugim parametr przekazywany do programu, który znajduje, otwiera i czyta plik)
| - skierowanie standardowego wyjścia do potoku, który obsłuży program trzeci, np. `cat /etc/hosts | grep "192.168.0." | awk {print $1}`
`komenda` - wykonanie polecenie bashowego w trakcie wykonywania poprzedniego polecenia, np. `clear && echo -en "\033[1;31mInformacje o procesorze:\033[1;0m\n`cat < /proc/cpuinfo`\n"` - należy zwrócić uwagę na operator "`", przerywa on na chwilę działanie skryptu, wykonuje polecenie `cat` i kieruje standardowe wyjście w miejsce operatorów ``.
Parametry programu echo - \033[y;xxm ustawiają kolory - y to kolor tła, x to kolor napisów.
Podstawowe informacje o Linuxie
Linux jest to nazwa ogólnie używana jako określenie konkurencyjnego do Windows systemu operacyjnego. Oficjalnie jednak powinno się używać określenia GNU/Linux. Na tą nazwę składa się pakiet oprogramowania udostępniony na zasadach licencji GNU ( ), które działają na jądrze systemowym Linux. Dla uproszczenia jednak większość użytkowników posługuje się nazwą Linux określając tak cały system operacyjny.
Użytkując oprogramowanie na licencji GNU mamy prawo i możliwość instalowania danego oprogramowania bez ograniczeń na wszystkich stanowiskach komputerowych. Dodatkowo możemy takie oprogramowanie modyfikować i bezpłatnie lub płatnie sprzedawać dalej. Musi być to jednak wszystko rozpowszechniane na licencji GNU.
W związku z możliwościami licencji GNU, pojawiło się wiele odmian Linuksa, m.in. Red Hat, SuSE, Debian, Slackware, Mandrake.
Ilustracje systemu Ubuntu